More is less, zeggen ze weleens. Maar als het om geld gaat, voelt dat vaak niet zo. Veel mensen geloven dat méér geld automatisch leidt tot méér geluk. En eerlijk is eerlijk: tot op zekere hoogte klopt dat ook. Maar het geluk dat je eraan overhoudt, is vaak van korte duur.
Dat komt door wat psychologen ‘interne levels’ noemen: we wennen aan alles. Koop je een dure auto, dan voelt dat in het begin geweldig. Maar na een tijdje is het de nieuwe standaard, en begint de zoektocht naar het volgende ‘hoogtepunt’. Die constante drang naar meer is geen gebrek aan wilskracht, maar een mechanisme in ons brein.
Je ziet het ook bij beroemdheden. Waarom raken zoveel succesvolle artiesten verstrikt in verslavingen aan middelen of extreme levensstijlen? Ze lijken alles te hebben, maar toch missen ze iets. Als je alles al hebt bereikt, is er vaak niets meer om naartoe te leven. Het is net als met een vakantie naar je favoriete bestemming: de voorpret is heerlijk, de eerste week fantastisch, maar na een tijdje begint het verlangen naar iets nieuws alweer te kriebelen.
Hoe kun je omgaan met die drang naar meer?
Het sleutelwoord is bewustzijn. Zodra je snapt dat geluk uit bezit altijd tijdelijk is, kun je er met meer afstand naar kijken. Probeer te genieten van het moment en erken dat dat fijne gevoel uiteindelijk weer zal vervagen – en dat dat helemaal oké is.
Nog belangrijker is het ontwikkelen van tevredenheid. Als je van tevoren weet dat zelfs die gloednieuwe auto op een gegeven moment ‘gewoon’ wordt, kun je misschien wat gas terugnemen in je zoektocht naar steeds méér.
Wat kun je doen om los te komen van geldverslaving?
- Sta regelmatig stil bij wat je al hebt
- Focus op ervaringen in plaats van spullen
- Zet sociale vergelijkingen opzij
- Train jezelf om genoeg als écht genoeg te zien
- Slaap een nachtje over grote aankopen voordat je ze doet
Wees eerlijk naar jezelf: koop je iets omdat je het nodig hebt, of om dat lege gevoel even te vullen? Materiële dingen kunnen tijdelijk plezier geven, maar ze lossen geen dieperliggende onrust op. Blijf je dat toch proberen, dan ben je niet bezig met verbetering – je bent het probleem gewoon aan het verplaatsen.
Hoeveel is genoeg?
Natuurlijk mag er verschil zitten in wat mensen verdienen. Het is logisch dat iemand die tien jaar studeert om hartchirurg te worden, met alle verantwoordelijkheid en risico’s die daarbij horen, daar ook een passende beloning voor krijgt. Een hoger inkomen en wat meer luxe kunnen dan dienen als compensatie. Dit maakt zulke intensieve beroepen ook aantrekkelijk om te blijven uitoefenen.
Maar er is ergens ook een grens. Een verschil van bijvoorbeeld duizend tot tienduizend euro per maand lijkt redelijk. Niet de huidige kloof van mensen die niets verdienen tegenover anderen die miljoenen per maand binnenhalen. Ergens moet er een middenweg zijn – een persoonlijke grens waar je tevreden mee kunt zijn, maar die ook rekening houdt met de samenleving. Want net als met eten: te weinig is ongezond, maar te veel ook.
Wat doet een overvloed aan geld met je?
Wat moet je eigenlijk met honderdduizend euro per maand? Nieuwe relaties of vriendschappen worden ingewikkelder – zijn mensen nog wel oprecht? Je kunt in situaties terechtkomen met bedelaars, criminelen of zelfs afpersing. Je loopt tegen grenzen aan waarvan je nooit dacht dat ze bestonden. En bovenal: waar droom je nog van als je álles al kunt kopen?
Het is niet realistisch om van mensen te verwachten dat ze altijd verstandig met zulke grote bedragen omgaan. Daarvoor zijn we simpelweg te kwetsbaar. Daarom is bewustwording zo belangrijk. Door te erkennen dat teveel geld ons ook ongelukkig kan maken, kunnen we vandaag al beginnen met kleine stappen: delen wat we kunnen missen, bewustere keuzes maken, en grenzen stellen voor onszelf en elkaar.
